مقدمه
با تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا, براساس اصول ششم, هفتم, یکصدم, یکصد و یکم، یکصد و سوم، یکصد و پنجم و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، گسترش فکر و عمل شورایی به ضرورتی تاریخی و اجتناب ناپذیر تبدیل شده است.
به استناد ماده هفتاد و یک قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران مصوب 1/3/1375 و با عنایت به حجم عظیم و گسترده مسائل و مشکلات مختلف شهری در  ابعاد کمی و کیفی خصوصاً در کلان شهر تهران، رفع این مشکلات و بهبود شرایط مستلزم تمرکززدایی و بهره‌گیری از نظرات و دیدگاههای آحاد مردم و مشارکت واقعی, پایدار, دائمی و نهادینه, تشکیل انجمن‌ها و سازمانها و نهادهای مدنی داوطلبانه و مردمی است.
در راستای تحقق اهداف فوق و خصوصاً اجرای بندهای ششم و هفتم ماده 71 قانون فوق‌الذکر, شورای اسلامی شهر تهران به موجب این طرح اقدام به تاسیس انجمنهای شورایاری در محلات تهران می‌کند.
فصل اول - کلیات
 ماده 1- در جهت تحقق و اجرای قانون شوراها و تقویت مشارکت هر چه بیشتر شهروندان تهرانی در ساماندهی امور مختلف شهری و جلب همکاری واقعی آنان در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان انجمنهای شورایاری شهر تهران وابسته به شورای شهر تهران تشکیل می‌شود.
تبصره 1: در این اساسنامه انجمن شورایاری شهر تهران به اختصار انجمن شورایاری خوانده می‌شود.
 ماده 2- انجمن شورایاری، انجمنی غیردولتی، غیرمتمرکز، غیرسیاسی، داوطلبانه و مشارکتی و از جهت اقتصادی خودگردان می‌باشد.
 ماده 3- انجمن شورایاری در مقیاس محله سطح شهر تهران فعالیت خواهد نمود.
تبصره 1: هر فرد فقط می‌تواند عضو یک انجمن شورایاری باشد.
تبصره 2: نحوه برگزاری انتخابات در میان داوطلبین تابع آئین نامه‌ای خواهد بود که متعاقباً توسط ستاد شورایاری شورای اسلامی شهر تهران تهیه و به تصویب خواهد رسید.
تبصره 3:سن رای دهندگان به اعضای انجمن‌های شورایاری 15 سال به بالا می‌باشد.
 ماده 4- انجمن شورایاری, انجمنی خودگردان و از این رو می‌باید از هر حیث توسط خود اهالی اداره شود. لاکن تا زمان کسب خودکفایی از مساعدتهای شورای شهر تهران برخوردار خواهد بود.
تبصره 1: عضویت افراد در انجمن شورایاری افتخاری و داوطلبانه است.
فصل دوم - شرایط عضویت و نحوه انتخاب اعضای انجمن یا ساختار شورایاری
ماده 5 - شرایط داوطلبان عضویت در انجمن شورایاری :
·         داشتن حداقل 25 سال سن
·         داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن
·         نداشتن سوء سابقه کیفری
·         سکونت در محله مورد نظر به مدت حداقل شش ماه
ماده 6 - تعداد اعضای اصلی و علی البدل انجمن شورایاری محله شامل 7 نفر عضو اصلی و 3 نفر علی البدل می باشد
تبصره 1: اعضای انجمن شورایاری در اولین جلسه از بین خود یک دبیر انتخاب خواهند کرد  که مسئولیت سخنگویی و ارتباط با سایر انجمن‌ها و مکاتبات انجمن را برعهده خواهند داشت,  نحوه ارتباط انجمن شورایاری طبق آئین‌نامه‌ای است که توسط ستاد هماهنگی انجمن‌های شورایاری شورای اسلامی شهر تهران تهیه و به تصویب خواهد رسید.
تبصره 2: اعضای علی‌البدل انجمن شورایاری در کلیه جلسات انجمن شرکت نموده و در صورت غیبت اعضای اصلی در هر جلسه از حق رای برخوردار خواهند بود.
تبصره 3: هرگاه عضو یا اعضاء به هر دلیل از عضویت انجمن خارج شوند اعضای علی‌البدل به ترتیب آراء دعوت خواهند شد.
 ماده 7- اعضای اصلی و علی‌البدل انجمن شورایاری برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.
فصل سوم: ارکان انجمنهای شورایاری
ماده 8- ارکان انجمن عبارتند از: انجمن شورایاری – گروههای کاری
ماده 9- ستاد هماهنگی شورایاری مرکب از پنج نفر از اعضای شورای اسلامی شهر تهران شامل:
الف: دو نفر از اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی به انتخاب و معرفی این کمیسیون
ب: سه نفر از اعضای شورای اسلامی شهر تهران می‌باشد که با تصویب شورا منصوب خواهند شد.
جلسات ستاد با حضور 3 نفر از اعضاء رسمیت داشته و تصمیمات آن با اکثریت آراء قانونی است.
اعضای ستاد موظفند در اولین جلسه از میان خود یک نفر رئیس، یک نفر نایب رئیس و یک نفر بعنوان منشی (مخبر) انتخاب نمایند.
رئیس ستاد هماهنگی می‌باید الزاماً از میان اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی عضو این ستاد انتخاب شود.
 ماده 10- وظایف ستاد هماهنگی
-        برنامه‌ریزی, سیاستگذاری و نظارت بر شورایاری‌ها
-        ارائه گزارش فعالیت شورایاری‌ها به شورای شهر
-        هماهنگی‌های بین شورایاری‌ها
-        ابلاغ تصمیمات شورای شهر به شورایاری‌ها
-        پیگیری و اجرای برنامه‌ها و خط مشی‌های ابلاغ شده از شورای شهر
-        انتقال پیشنهادات و نظرات و طرحهای شورایاری‌ها به شورای شهر
-        بازرسی در صورت درخواست شورای شهر و تشکیل کمیته انضباطی
-        تشکیل ستاد اجرائی, تعیین و ابلاغ شرح وظایف آن، تعیین اعضاء و دبیر آن ستاد و تعیین نحوه تعامل با شورایاری‌ها
تبصره: اعضاء و دبیر ستاد اجرایی به پیشنهاد رئیس ستاد هماهنگی و تصویب این ستاد منصوب خواهد شد.
وظایف ستاد اجرایی:
1-    پیگیری و اجرای برنامه‌های ابلاغ شده از سوی ستاد هماهنگی
2-ایجاد تعامل بین شورایاری‌ها و دستگاههای اجرایی در جهت رفع مشکلات شورایاری‌ها
3-پیگیری امور جاری و مالی شورایاری‌های محله‌ها
4-ارائه گزارش به ستاد هماهنگی
5-انجام امور مربوط به انتخابات شورایاری‌ها مطابق تصمیمات و ابلاغ ستاد هماهنگی
ماده 11- وظایف شورایاری‌های محلات:
1- - شناسایی مشکلات, ارائه طرح و پیشنهاد و تلاش در جهت ایجاد محیطی سالم از نظر زیست محیطی با اهداف مبارزه با آلودگی‌های خاک, آب, آلودگی‌های صوتی و صرفه‌جویی انرژی در اماکن
2-    - شناسایی مشکلات و ارائه طرح و پیشنهاد برای بهبود وضعیت سفرهای درون شهری با هدف بهینه‌سازی حمل و نقل
3- - تهیه طرح و پیشنهاد در زمینه ایجاد نشانه‌ها و یادمانهای شهری و پیشنهاد نامگذاری معابر, میادین, خیابانها و کوچه‌ها
4-    - ارائه طرح و پیشنهاد در جهت فراهم آوردن امکانات, گذران اوقات فراغت جوانان و نوجوانان و گسترش مراکز تفریحی, ورزشی و هنری با هماهنگی ستاد اجرایی
5-    - همکاری با شورای اسلامی شهر تهران برای برقراری آرامش و امنیت شهری و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی و زمینه‌های جرم‌خیز
 6    - همکاری با شورای اسلامی شهر برای معرفی و آموزش حقوق و وظایف شهروندی و مشارکتهای مردمی و آگاه‌سازی همگانی
7-   - ارائه طرح و پیشنهاد برای خودگردانی اماکن عمومی, تمهید و تدارک زیباسازی و بهینه سازی فضای زیست شهری
8-    همکاری در ایجاد و گسترش فضای سبز و اداره خودگردان بوستانهای شهری
9-    همکاری با شورای اسلامی شهر تهران در جهت توسعه موسسات عام المنفعه و فعالیتهای داوطلبانه
10-بررسی و شناخت کمبودها, نیازها و نارسائیهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی، رفاهی و عمرانی محله
11-تهیه طرح و پیشنهاد در زمینه‌های مختلف زندگی شهری
12-همکاری با شورای اسلامی شهر تهران در جهت تاسیس انواع انجمنهای داوطلبانه در زمینه‌های امدادی، اجتماعی ارشادی و تشکیل تعاونی‌های تولید، توزیع و مصرف ارزاق عمومی
13-همکاری با شورای اسلامی شهر تهران در جهت کنترل قیمتها و نرخ کرایه درون شهری
14-ارائه طرحها و پیشنهادات جهت آموزش برنامه‌های دفاع غیرنظامی به شهروندان و همکاری با شورا جهت مقابله و پیشگیری از حوادث غیرمترقبه
15-همکاری در جهت اداره فضاهای عمومی از قبیل دارالتحفیظ، فضاهای ورزشی، نگارخانه‌ها و... با هماهنگی ستاد اجرایی شورایاری
16-همکاری و همیاری در اداره اماکن مذهبی و فرهنگی بنا به درخواست دستگاههای ذیربط
17-مشارکت در برگزاری انتخابات مجلس، ریاست جمهوری، خبرگان از طریق همکاری با مسئولین و در صورت درخواست مراجع قانونی ذیربط
18-همکاری در جهت ساماندهی حمل و نقل شهری
تبصره 1: کلیه وظایف مربوطه فوق‌الذکر اعم از ارائه طرحها و همکاریهایی که نیاز به تعامل با دستگاههای اجرایی دارد از طریق هماهنگی با ستاد اجرایی شورایاری انجام خواهد شد.
تبصره 2: ماهیت وظایف شورایاری صرفاً جنبه شناسایی، نظارتی، مشورتی و همکاری دارد.
ماده 12- شورایاری محلات به منظور حسن انجام وظایف و امور محوله اقدام به تشکیل گروههای کاری داوطلبانه با حضور متخصصین خواهند نمود.
ماده 13- آئین نامه‌های اجرایی، انضباطی و انتخابات، طرح تفضیلی و ساختار سازمانی شورایاری‌ها و اصلاحات آن توسط ستاد هماهنگی تهیه و پس از تصویب این ستاد لازم‌الاجرا است.
فصل چهارم: انحلال شورایاری‌ها
ماده 14- شورایاری‌ها در صورت تخلف از حیطه وظایف به تشخیص و پیشنهاد کمیته انضباطی و تصویب ستاد هماهنگی شورایاری منحل می‌شوند.
توضیحاتی در خصوص سایر تصمیمات ستاد تاکنون:
1-    آئین نامه مربوط به اجرای انتخابات، شرایط و نحوه عضویت و همچنین سایر تغییرات اساسنامه جداگانه متعاقباً توسط ستاد هماهنگی، تهیه و ابلاغ خواهد شد.
2-    براساس مصوبه ستاد هماهنگی، شهرداری تهران ملزم به تهیه مکانهای فعالیت شورایاری‌ها در نواحی شهرداری است.
3-    هزینه‌های جاری شورایاری‌ها طبق نظر کارشناسی ستاد اجرایی شورایاری تعیین و پرداخت خواهد شد.
4-    شورایاری‌های فعلی همچنان فعالیت خود را به مدت یکسال دیگر ادامه خواهند داد و ستاد اجرایی امور مربوط به آنها را ساماندهی خواهد نمود.
5-    جلسات ستاد هماهنگی با شورایاری‌های محلات از این به بعد بطور منظم و مستمر برگزار خواهد شد.
6-    اعضای ستاد هماهنگی و ستاد اجرایی شورایاری انتخاب گردیده‌اند.